HOŞ GELDİN RAMAZAN

“Ramazan” Kelimesinin Kökeni Nedir?

Kamerî takvimin dokuzuncu ayı olan Ramazan, Şâban ayından sonra Şevval ayından önce gelir. Ramazan kelimesinin kökeni ile ilgili farklı görüşler olsa da “çok sıcak gün, kızgın güneşin kum ve taşları ısıtması” anlamlarına gelen “ramad” kökünden ya da “güneşin ısısı nedeniyle çok kızmış yer” anlamına gelen “ramdâ” kökünden türediği düşünülmektedir.

Ramazan Ayı Ne Zaman Başlar?

Kameri takvimdeki aylar miladi takvimde olduğu gibi belirli mevsimlerde sabit değildir. Ancak ayların adı konulurken tesadüf ettiği mevsimin adına göre isim verildiği düşünülmektedir. Hicri takvim Ay’ın dünya çevresindeki dolanımını esas alır ve miladi takvimden 10-11 gün daha kısadır. Bu nedenle Ramazan ayı her yıl miladi takvime göre bir önceki yıldan 10 gün önce başlar.

Ramazan Ayını Bu Kadar Özel ve Mübarek Kılan Nedir?

Ramazan ayı Kur’ân-ı Kerîm’de adı geçen tek aydır ve inananların kutsal kitabımızın indirildiği Ramazan ayında oruç tutması emredilir. “O (sayılı günler), doğruyu eğriden ayırma, gidilecek yolu bulma konusunda açıklamalar ve insanlara rehber olarak Kur’an’ın indirildiği ramazan ayıdır. Artık içinizden kim bu aya yetişirse onu oruçlu geçirsin. Kim de hasta veya yolcu olursa, başka günlerden sayısınca tutar. Allah sizin için kolaylık istiyor, güçlük çekmenizi istemiyor. Sayıyı tamamlamanız, size doğru yolu göstermesinden ötürü Allah’ı tazimle anmanız için ve şükredesiniz diye (uygun hükümler gönderiyor).” (el-Bakara 2/185).

Bu kutsal ayı diğerlerinden ayıran, bereketin, sabrın, rahmet ve ibadetin ayı olarak kabul edilen Ramazan ayını özel ve mübarek kılan özellikleri şu şekilde sıralayabiliriz:

• Kur’ân-ı Kerim bu ayda indirilmeye başlanmıştır.
• Bin aydan daha hayırlı olarak kabul edilen Kadir Gecesi bu ayın içindedir.
• Oruç İslam’ın beş temel şartından birisidir ve Ramazan ayında tutulur.
• Bu kutsal ayda yapılan tüm ibadetler; cimriliği cömertlikle, öfkeyi sabırla, intikamı sevgiyle ve savaşı barışla değiştirmeye çalışan pozitif bir ahlaki ve sosyal değişimin kapısını açar.
• Hz. Muhammed’in de kıldığı ve sünnet olan teravih namazı bu ay kılınır.
• Ramazan fiziksel ve zihinsel olduğu kadar maddi yanı da bulunan bir ibadettir. İhtiyacı olanlara destek olmak amacıyla verilen fitre (fıtır sadakası), bayram gelmeden önce ihtiyaç sahiplerine ulaştırılır.
• Ramazan Kur’ân-ı Kerim’in ayıdır, bu nedenle daha çok okunur ve tefekkür edilir. Mukabele okunması geleneği de Ramazan’a aittir. “Karşılıklı okuma” anlamına gelen mukabele, bir kişinin sesli olarak okuduğu Kur’ân-ı Kerim’i ortamda bulunanların takip etmesidir.

Oruç Tutmak Müslümanlara Ne Zaman Farz Oldu?

İbadet olarak tuttuğumuz oruç, tan yerinin ağarmasından gün batımına kadar yeme, içme ve cinsel ilişkiden uzak durmayı ifade eder. İslamiyet’te başka oruç çeşitleri de vardır. Ancak zorunlu ibadet olan Ramazan orucu, Hicret’in ikinci yılının Şaban ayında (Şubat, 624) tüm Müslümanlara farz kılındı. 

İlk Ramazan Orucu Ne Zaman Tutuldu?

Farz kılınan ilk Ramazan orucu 26 Şubat 624 tarihine tutuldu. İlk orucu farklı kılan bir diğer özelliği de Bedir Savaşı’nın ilk Ramazan’ın 17. gününde meydana gelmesidir.

Kimler Oruç Tutmakla Mükelleftir?

Bir kimsenin Ramazan ayında oruç tutmasının farz olması için Müslüman olması, akli melekelerinin yerinde olması ve ergenlik çağına ulaşmış olması gerekir. Tıbben oruç tutmanın mümkün olmadığı hastalığı olanlar ya da ihtiyarlık gibi nedenlerle oruç tutamayanlar, oruç tutamadıkları her güne karşılık fidye ödemekle sorumludur. Fidye en az fitre kadar olmalıdır. Bu miktar bir kişiyi bir gün boyunca doyuracak yiyecek miktarı ya da bunun ücretine karşılık gelir.

Orucun Manevi Faydaları Nelerdir?

Ramazan, dünyanın dört bir yanındaki Müslümanlar için maneviyata yönelme, kendini geliştirme ve bağlılık ayıdır. Oruç tutmak sadece bedenimizi aç bırakmayı değil dilimizi, düşüncelerimizi, kalbimizi, nefsimizi de kontrol altına almayı gerektirir ve sayısız manevi faydası vardır.

• Oruç bir takva aracıdır. Takva günahtan kaçınma, sakınma, Allah’ın haram kıldığı şeyleri yapmaktan korkmak anlamına gelir.
• Oruç tutmak evrendeki yerimiz ve değerimiz hakkında farkındalık geliştirmemizi sağlar. Allah’ın mutlak hükümranlığına gösterdiği teslimiyetle değerli bir varlık sayılabileceği bilincini kazandırır.
• Bedenimizi ve zihnimizi insana yaraşır biçimde dengeli ve verimli kullanabilmemiz için irade geliştirmemizi sağlar. Sahip olduğumuz potansiyelleri kendimiz ve çevremiz için yararlı işlerde kullanmamıza vesile olur.
• Nefsimizi terbiye eder, ömrümüzü nasıl geçirdiğimiz ile ilgili değerlendirme yapma fırsatı sunar.
• Dünyevi arzuların telaşından ve karmaşasından uzaklaşmak, düşüncelerimize ve duygularımıza dikkat etmemizi sağlar.
• Sahip olduğumuz nimetlerin büyüklüğünü idrak etmemize yardım eder, mahrumiyet içinde olanları anlamamızın ve üzerimize düşen görevlerin farkına varmamızın yolunu açar.
• Oruç kuvvetli bir sorumluluk bilinci kazandırır. Allah’a, kendimize, ailemize, içinde yaşadığımız topluma, çevreye, evrendeki bütün varlıklara karşı sorumlu olduğumuzu idrak etmemize yardım eder.
• Oruç bireysel gibi görünen ancak sosyal etkileri olan bir ibadettir. Hepimizi açları doyurmaya ve fakirlere yardım etmeye teşvik eder. Zengin ve yoksul arasındaki bariyeri kaldırır.